امتحان معیار ارزشیابی دانسته ها و توانایی های شماست و شما می توانید از آن به عنوان ابزاری برای ارزیابی مهارت های یادگیری خود استفاده کنید. اما شرایطفیزیکی و ذهنی ای وجود دارد که عملکرد شما در حین امتحان را تحت تأثیر قرار می دهد بنابراین لازم است پاره ای نکات را هنگام امتحان رعایت کنید.
1- با آمادگی کامل و به موقع در سر جلسه امتحان حاضر شوید وسایل مورد نیاز مثل : مداد،خودکار،ساعت،...را به همراه داشته باشید با این کار همه چیز در دسترس شما خواهد بود و نیازی به قرض گرفتن وسایل دیگران پیدا نخواهید کرد.
2- با اطمینان خاطر و آرامش کامل در امتحان شرکت کنید مثبت اندیشی کنید همواره این جمله را در ذهن خود تکرار کنید «من برای امتحان کاملاً آماده ام و به خوبی از عهده ی آن بر می آیم »نگرانی را از خود دور کنید هرگاه احساس نگرانی کردید چند نفس عمیق بکشید تا آرام شوید قبل از امتحان با دوستانتان راجع اضطراب و دلشوره صحبت نکنید بهتر است بدانید که نگرانی همچون یک بیماری مسری ، قابل سرایت به دیگران است.
3- آرام ولی هوشیار باشید اگر حق انتخاب دارید مکان مناسبی را برای نشستن انتخاب کنید نیمکتی را انتخاب کنید که برروی آن فضای کافی برای کار داشته باشید به پشتی نیمکت تکیه دهید و راحت باشید.
4- در ابتدا نگاهی گذرا به سؤالات بیاندازید حدودآ 10 درصد وقت خود را برای این کار صرف کنید کلمات کلیدی را مشخص کنید و برای پاسخ دادن به سؤالات زمان بندی کنید در حالی که سؤالات را می خوانید نکاتی که به ذهنتان می رسد و می تواند مفید باشد را در کنار آنها یادداشت کنید.
5- برای پاسخ گویی به سؤالات از یک برنامه منظم پیروی کنید ابتدا به سؤالات ساده تر پاسخ دهید و بعد به آنها که نمره ی بیشتری دارند سپس به ترتیب به سؤالاتی پاسخ دهید که:
- مشکل تر هستند
- جواب دادن به آنها وقت بیشتری می گیرد
- نمره ی کمتری دارند
6- در امتحانات تستی برای انتخاب پاسخ درست دقت کنید
- ابتدا پاسخ هایی که می دانید اشتباه است کنار بگذارید
- اگر تست نمره ی منفی ندارد از بین پاسخ های باقی مانده پاسخ صحیح را انتخاب نمایید و یا حدس بزنید
- اگر امتحان نمره ی منفی دارد و شما دلیل خاصی برای انتخاب پاسخ خود ندارید حدس نزنید
- شک نکنید معمولآ اولین گزینه ای که انتخاب می کنید پاسخ صحیح است پس پاسخ خود را تغییر ندهید مگر اینکه واقعآ به نتیجه ی قطعی رسیده باشید
7- در امتحانات تشریحی قبل از پاسخ دادن به سؤالات خوب فکر کنید
- ابتدا نکات مهمی را که راجع سؤالات به ذهنتان می رسد در پیش نویس یادداشت کنید
- این نکات را به ترتیب شماره گذاری کنید
- سپس آنها را تنظیم کرده و پاکنویس کنید.
8- درپاسخ به سؤالات تشریحی به اصل موضوع بپردازید و حاشیه نروید
- در جمله اول موضوع اصلی را بیان کنید
– مقدمه ای برای آن بنویسید
- سپس موضوع را با جزئیات بیشتری شرح دهید
- به سؤال توجه کنید و فقط به آنچه از شما خواسته شده پاسخ دهید از توضیحات غیر ضروری ومثال های اضافه بپرهیزید
9- ده درصد وقت امتحان را برای مرور مطالب کنار بگذارید
- برای ترک کردن جلسه امتحان عجله نکنید
- در انتها تمام سؤالات را مرور کنید
- مطمئن شوید که به تمام سؤالات پاسخ داده اید
- پاسخ ها را یک بار دیگر بخوانید و در صورت لزوم جمله بندی ،املای کلمات و...را تصحیح کنید
10- وقتی نتیجه امتحان را گرفتید آن را بررسی کنید
- به اشکالات خود توجه کرده و سعی کنید در آن زمینه بیشتر مطالعه کنید
- برای امتحانات آخر سال سؤالات امتحانات کلاسی را دوره کنید تا اشتباهات گذشته را تکرار نکنید
- بهترین روش یادگیری ای را که برای شما مؤثر بوده انتخاب کنید
- روش هایی که برای شما کارآیی لازم را نداشته کنار بگذارید
- سعی کنید بهترین روش را پیدا کرده و بر روی آن تمرین کنید تا به نتیجه مطلوب برسید.
یادم باشد حرفی نزنم که دلی بلرزد
خطی ننویسم که آزار دهد کسی را
یادم باشد روز و روزگار خوش است و تنها دل ما نیست
یادم باشد
سنگ هم خیلی تنهاست
با سنگ هم لطیف رفتار کنم
1-والدین برای این که بتوانند در خصوص محاسن ومعایب رسانه ها ،راهنمایی خوب و مؤثر برای فرزندانشان باشند باید دراین زمینه ، مطالعه و مشاوره کرده ،اطلاعات و مهارت های خود را افزایش دهند تا توصیه های آنان برای فرزندان قابل قبول و دارای دقت و اعتبار باشد.
2- اینترنت ،خود به خود چیز بدی نیست ،مهم نحوه ی استفاده از آن است. آیا شما حاضرید فرزندتان را ،که هنوز شنا کردن بلد نیست ،در استخر عمیق یا دریا رها کنید؟پس چگونه حاضرید فرزندتان را بدون مهارت و آمادگی لازم در اقیانوس اطلاعات ،تصاویر ،فیلم ها و برنامه های مختلف با محتوای گوناگون فرهنگی-اجتماعی رها کنید؟
3-ورود رسانه ها به خانه ،یعنی ورود غریبه ها به خانه هرگز برنامه ها و فیلم هایی را که متناسب با فرهنگ ،سن و درک فرزندتان و ارزش های اخلاقی نیست ، با فرزندتان تماشا نکنید.
4-برای تماشای تلویزیون وبازی با رایانه در منزل ،ضوابطی که قابل اجرا باشد ،با نظر فرزندتان تعیین کنید و خود به آن عمل نمایید.محدودیت هایی را متناسب با سن و دوره ی تحصیلی فرزندتان اعمال کنید (هرگز بدون زمان بندی و محدودیت ،پلی استیشن ،رایانه و تلویزیون را در اختیار آنها ،حتی قبل از دبستان قرار ندهید تا به صورت یک عادت و اعتیاد غلط در بیاید ؛ در این صورت در مراحل بعدی ،اصلاح وکنترل به راحتی قابل اجرا نیست ).
5-برای اینکه استفاده از رسانه ها به عنوان یک عادت مضر در نیاید ،برنامه ی رندگی خود و فرزندتان را متنوع کنید؛مثلاَ از طریق :کتابخوانی ،قصه گویی ،نقاشی ،انجام کارهای دستی وامور هنری ،رفتن به موزه ها ،کتابخانه ها ،پارک ها ومساجد ،ورزش کردن و... برای اینکه فرزندان شما به مطالعه وسایر فعالیت های مثبت ،علاقه مند شوند ،خودتان نیز باید در عمل ،اهل مطالعه و دیگرفعالیت های مفید باشید.بدین منظور نباید خودتان در حالی که روبروی تلویزیون می نشینید و مقابل آن به خواب می روید ،از فرزندتان بخواهید تلویزیون تماشا نکند و به مطالعه بپردازد نیومن به نقل از بیابانگرد(1384،ص242)با تحلیل 23 تحقیق ،عنوان می کند که پیشرفت تحصیلی در میان کودکانی که در هفته ده تا پانزده ساعت تلویزیون تماشا می کنند ، درمقایسه با کودکانی که کمتر از ده ساعت تلویزیون تماشا می کنند در بالاترین حد است و سپس با افزایش ساعات تماشا (بیست تا چهل ساعت در هفته) میزان پیشرفت تحصیلی به طور چشمگیری کاهش می یابد.
6-در خرید بازی های رایانه ای دقت کنید تا بهترین بازی های موجود در بازار را ،که برای رشد زهنی ،خلاقیت ،تجسم فضایی و سایر مهارت های فرزندتان مفید است با مشورت افراد خبره و مطلع انتخاب کنید .از خرید بازی های خشن و مبتذل نیز جداَبپرهیزید.
7-به خاطر داشته باشید که استفاده ی بیش از حد از رسانه ها توسط فرزندان سبب بروز رفتارهای پرخاشگرانه ،خشن وانتقام جویانه ،بی اعتنایی به ارزش های خانوادگی و بی علاقگی به درس و مسئولیت پذیری می شود .بهتر است هنگام تماشای فیلم ها و بازی های ویدئویی ورایانه ای ،برای فرزندانتان(از سنین پایین)توضیح دهید که صحنه های فیلم غیرواقعی است و نباید سخنان زشت و غیراخلاقی بازیگران را الگو قرار دهند.
8-استفاده ی کنترل نشده از رسانه ها در منزل توسط خانواده های ایرانی (چهارساعت ونیم در روز)موجب کاهش ارتباط بین فردی و چهره به چهره ی اعضا با هم شده این امر فضای انفرادی را به جای فضای جمعی و اجتماعی خانواده حاکم می کند و کم کم افراد خانواده ترجیح می دهند به طور جداگانه (فردی)در اتاق خود تلویزیون و رایانه ی مستقل داشته باشند و این یعنی حذف تعامل و تعلیم و تربیت خانوادگی ،بنابراین با توجه به اهمیت موضوع ساعاتی را در منزل بدون تماشی تلویزیون و... به گفت وگو با همدیگر در فضای با نشاط و دوست داشتنی سپری کنید مخصوصاَ بهتر است که هنگام غذا خوردن از رسانه ها استفاده نشود.
9-والدین باید بدانند که رسانه هی جمعی امروزه نقشی فراتر از یک وسیله ی سرگرم کننده دارند در واقع این وسایل به ابزاری فرهنگ ساز مبدل شده اند قدرت های مسلط جهانی می کوشند با استفاده از این ابزار زمینه های نفوذ فرهنگی خود را در سایر جوامع فراهم آورند.
10-کشورهای غربی با استفاده از تکنولوژی رسانه ای برتر و استفاده از جذابیت های آن سعی در انتقال و آموزش ارزش های فرهنگ غربی خود به سایر جوامع از جمله کشور ما دارند در این میان کودکان و نوجوانان در اولویت اند بنابراین شما با دست خود این فرصت را در اختیار آنان قرار ندهید.
11-سعی کنید مهارت های اساسی زندگی در عصر انفجار اطلاعات همچون :انتخاب گری ،خلاقیت ،مدیریت زمان و... را به فرزندان خود بیاموزید تا بدون آگاهی و هدف در امواج اطلاعات و تصاویر ماهواره و اینترنت غوطه ور و غرق نشوند.
عزت نفس یعنی چقدر افراد برای خود احترام قائلند، چقدر نسبت به خود احساس غرور می کنند، و به نظرشان چقدر ارزشمندند. عزت نفس از این نظر دارای اهمیت است که احساس شما نسبت به خودتان بر اعمال و رفتار شما تاثیر می گذارد. افرادی که عزت نفس و اعتماد به نفس بالایی دارند، سریعتر دوست پیدا می کنند، بر رفتارهای خود کنترل بیشتری دارند و از زندگی بیشتر لذت می برند.
تصویر ذهنی از خود، یعنی احساس فرد نسبت به ظاهر فیزیکی و جسمانی خود.
در بیشتر مردم، به ویژه نوجوانان، تصویر ظاهری رابطه ی بسیار نزدیکی با اعتماد به نفس دارد. به این خاطر که وقتی افراد از دوران کودکی به نوجوانی منتقل می شوند، دیدگاه دیگران نسبت به آنها برایشان اهمیت بیشتری پیدا می کند.
عوامل موثر بر عزت نفس:
1-بلوغ
برخی از نوجوانان در آستانه بلوغ به خاطر تغییراتی که در جسم شان بوجود می آید با اعتماد به نفس خود در کشمکش هستند. این تغییرات، به علاوه میل طبیعی برای مورد قبول واقع شدن، باعث می شود افراد خود را با دیگران مقایسه کنند. آنها ممکن است خود را با افراد دور و بر خود یا هنرپیشه ها و افراد معروفی که در تلویزیون، سینما، یا مجلات می بینند مقایسه کنند.
اما مقایسه خود با دیگران کاری غیر ممکن است، چون تغییراتی که با رسیدن بلوغ ایجاد می شود، در افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد زود به بلوغ می رسند، درحالیکه بعضی دیگر دیر بالغ می شوند. برخی از نوجوانان در این دوره چاق می شوند، برخی دیگر با وجود پرخوری همانطور لاغر می مانند. همه ی این مسائل به ژنتیک افراد بستگی دارد.
تغییراتی که با رسیدن بلوغ حاصل می شود، می تواند بر احساس فرد نسبت به خویش تاثیر بگذارد. بعضی دخترها ممکن است از رشد و بالغ شدن اندامشان احساس ترس یا خجالت کنند. بعضی دیگر آرزو می کنند کاش زودتر رشد کرده و بالغ می شدند. دخترها خودشان را تحت فشار می گذارند تا لاغر بمانند و اندامشان بر هم نخورد، اما پسرها دوست دارند اندامشان بزرگتر و عضلانی تر شود.
2-تاثیرات بیرونی
البته فقط رشد بدن نیست که بر اعتماد به نفس افراد تاثیر می گذارد. عوامل بسیار دیگری (مثل تصویر رسانه ها از دختران لاغر و مردهای عضلانی) نیز می تواند بر تصویر ذهنی فرد از خود، تاثیر گذار باشد.
زندگی خانوادگی نیز می تواند بر عزت نفس افراد تاثیر بگذارد. برخی از والدین عادت دارند به جای تحسین و تمجید فرزندانشان، پیوسته از آنها عیب جویی کنند. این انتقادها و عیبجویی ها باعث کاهش اعتماد به نفس در نوجوانان شود.
همچنین یک فرد ممکن است از طرف همکلاسی ها و دوستانش نیز مورد اذیت و آزار قرار گیرد. گاهی اوقات تبعیضات نژادی و قومی مبنای این انتقادات قرار می گیرد. گرچه اکثر اوقات این انتقادات و توهین ها از حماقت و نادانی فرد منتقد منشاء می گیرد، اما می تواند بر اعتماد به نفس و تصویر ذهنی فرد از خود تاثیرگذار باشد.
عزت نفس سالم
اگر تصویر ذهنی شما از خودتان مثبت باشد، خود را آنطور که هستید می پذیرید. این برخورد صحیح باعث می شود بتوانید از سایر جنبه های رشد کردنتان نیز بهره بگیرید، مثل محکم کردن پایه های دوستی، مستقل تر شدن از والدین و رقابت با خود چه از نظر فیزیکی و چه عقلی. توسعه ی این جنبه ها می تواند عزت نفس شما را افزایش داده و تقویت کند.
یک برخورد مثبت و خوشبینانه می تواند به افراد در دستیابی به عزت نفس کمک کند. مثلاً اگر افراد هنگام ارتکاب به اشتباه به جای گفتن، "من یک شکست خورده هستم" بگویند "من هم یک آدمم و جایزالخطاء"، و دست از سرزنش و ملامت کردن دیگران بردارند، اعتماد به نفس بیشتری پیدا خواهند کرد.
دانستن اینکه چه چیزهایی باعث خوشحالی و رضایت شما می شود، به شما کمک می کند تا خود را تواناتر و قوی تر ببینید. برخورد مثبت و شیوه زندگی سالم (مثل ورزش کردن و داشتن رژیم غذایی سالم) برای دستیابی به اعتماد به نفس اهمیت بسیار زیادی دارد.
نکاتی برای ارتقاء تصویر ذهنی از خود
برخی افراد تصور می کنند برای اینکه بتوانند احساس خوبی نسبت به خودشان پیدا کنند، باید ظاهرشان را تغییر دهند. اما آنچه واقعاً باید انجام دهید این است که راه دیدن و احساس کردن خودتان را تغییر دهید.
اولین قدم، تشخیص این است که این بدن متعلق به شماست، اهمیتی ندارد که چه شکلی، چه اندازه ای یا چه رنگی دارد، هرچه که هست مال شماست. اگر خیلی نگران سایز و وزنتان هستید، می توانید به پزشک مراجعه کنید تا درصورت وجود مشکل راهنمایی تان کند.
قدم بعدی این است که ببینید قادر به تغییر کدام یک از جنبه های ظاهری خود هستید و کدام جنبه ها را نمی توانید تغییر دهید. همه ی آدم ها (حتی زیباترین و خوش اندام ترین هنرپیشه) هم به نظر خود اشکالاتی دارد که قادر به تغییر دادن آن نیست. هرچه در توان دارید انجام دهید تا ظاهرتان آنطور باشد که شما می خواهید. اما اگر قادر به تغییر آن نیستید، این دیگر تقصیر شما نبوده است. باید از آنگونه که هستید راضی و خرسند باشید.
اگر چیزهایی هست که قادر به تغییر آن هستید (مثل وزن و چاقی و لاغری) برای خود هدف سازی کنید تا به اندام دلخواه خود دست یابید. اگر می خواهید لاغر شوید و اندام متناسبی داشته باشید، ورزش کنید و رژیم غذایی مناسبی داشته باشید.
برنامهریزی آموزشی، برنامهریزی درسی و طراحی آموزشی از مفاهیم عمده در ادبیات آموزشی است. آنچه در پی میآید مروری دوباره برتعاریف این سه مفهوم و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر است.
از آنجا که برنامهریزی، راه و روشی برای هدایت منظم فعالیتهای انسانی برای اهداف و مقاصد مشخصی است و به تعبیری دیگر نقشه راه برای رسیدن به مقصود و جهتگیری منطقی برای فعالیتهاست منطقاًَ لازم است از نیازها و انتظارات، شرایط و امکانات، منابع و تجهیزات و همچنین موانع و محدودیتها اطلاعات جامع و دقیقی جمعآوری کنیم و برای تحقق اهداف مورد نظر، مناسبترین و مؤثرترین راهبردها را پیشبینی و توصیه نماییم.
برنامهریزی آموزشی که طبعاً به برنامهریزی در حیطه آموزش و پرورش میپردازد، موضوعات اساسی چون هدفهای غایی و کلی با توجه به فلسفه آموزش و پرورش، نیازها، امکانات، منابع و محدودیتها و موانع و همچنین راهبردهای لازم برای رفع نیازها را دارد. تعریف یونسکو از برنامهریزی آموزشی، عبارت از برداشت علمی و منطقی برای حل مسائل آموزشی است. از این تعریف نتیجه میگیریم که برنامهریزی آموزشی، فرایندی است مستمر که به صورت مجموعهای متشکل و کلی، مجموعه خواستهها و انتظارات و مسائل آموزش و پرورش یک کشور را براساس تدبیری راهبردی و عملی هدایت میکند. درونداد این فرایند، شامل کلیه نیازها اعم از نیاز فردی و اجتماعی، اولویتها، اهداف و مقاصد براساس سیاستها و خط مشیهای مورد نظر، امکانات لازم اعم از مالی و مادی و انسانی، اطلاعات و دانش کمکدهنده وسایل و ابزارهای لازم برای تحقق هدفهاست.
فرایند این کل، خود، مجموعهای از اعمال، فعالیتها، کوششها و تلاشها در قالب برنامهها، طرح، راهبردها، فنون و تجارب متفاوت و متنوع است و بالاخره برونداد این فرایند صلاحیتها، تواناییها و انتظارات مورد نظر در نظام کلی آموزش و پرورش است. بدیهی است که برنامهریزی آموزشی، خود دارای سطوح گوناگونی است که ممکن است از سطح بسیار کلی مجموعه نظام آموزش و پرورش کشور تا سطح بسیار خرد مانند مدرسه را تحت پوشش خود قرار دهد. برنامههای بلندمدت و میانمدت و یا کوتاهمدت، سطوح دیگری از این نظام را در بعد زمان نشان میدهد. هر گونه دانش و اطلاعات، نظریه، راهکار و یا راهبردهای مشخص در این چارچوب، ممکن است به روشنتر شدن مسائل این حیطه از نظام آموزش و پرورش کمک کند و وسیله و راهنمایی برای اصلاح، رشد و افزایش کیفی فعالیتها در این زمینه قرار گیرد.
از طرف دیگر، حیطه کار برنامهریزی در تهیه و تدوین محتوای آموزشی برای فراهم آوردن زمینه و امکانات لازم برای برآورده شدن انتظارات آموزشی، یا بروندادههای نظام برنامهریزی آموزشی است. از طریق مجموعه فعالیتهای هدفدار و مبتنی بر نیاز و متکی بر روشهای مناسب است که میتوان به نظریات و نقشه مشخص شده در برنامه آموزشی (طی فرایند برنامهریزی آموزشی) جامه عمل پوشاند. این مجموعه فعالیتهای هدفدار و نظاممند و روشمدار، خود، طی یک فرایند منطقی و منظم علمی، چارچوب محتوای آموزش در سطح برنامههای خرد و کلان آموزشی را طرحریزی میکند و چگونگی سازمانبندی محتوا را برای تحقق اهداف مشخص تعیین میکند. بدیهی است که برنامهریزی درسی در سطح کلان (یعنی دورهها و پایههای تحصیلی) تا سطح خرد (یعنی یک ماده درسی خاص) نیز دارای چنین چارچوبی است. در این حیطه، برنامههای درسی ویژه برای قشر خاصی از مخاطبان آموزشی، در هر دو سطح خرد و کلان ممکن است موضوعات مورد توجه باشند. مرور نظریههای برنامهریزی درسی به ویژه نظریههای جدیدتر و کاراتر، راهکارها و شیوههای اعمال نظریهها در محیطهای واقعی آموزش یعنی مدارس و کلاسهای درس، عوامل تشکیلدهنده محتوا، بحث تعادل روش و محتوا در برنامههای درسی، راهنمای تهیه و تدوین و یا تألیف محتوای آموزش در هر سطح، از طریق تهیه کتابهای درسی و کمک درسی، نقش روشهای یاددهی- یادگیری در تحقق اهداف، برنامهها و به ویژه جایگاه و تأثیر ارزشیابی در همان راستا، زمینههای عمده و مورد نظری است که انتظار میرود برای بحث و تبادل نظر و نقد و بررسی، با پیشنهادهای مفید و مؤثر فرهیختگان، کارشناسان و صاحبان علم و اندیشه مورد توجه قرار گیرد.
موضوع سوم در این ارتباط طراحی آموزشی است که جایگاه خود را با انتخاب یا ابداع روشها و گزینش یا تهیه و تدوین محتوا در هر یک از شرایط خاص (سطوح گوناگون برنامه) با هدف کمک به افزایش درجه تحقق هدفها و نیل به نتایج مثبت یادگیری مشخص میکند. از آنجا که از طریق طراحی آموزشی مناسب به بهترین وجه میتوان بر حصول نتایج مورد انتظار در برنامه امیدوار شد و به تحقق مقاصد و اهداف آموزش دل بست، هرگونه دانش و اطلاعات در زمینه چگونگی شکلگیری برنامههای کلان و یا برنامههای خرد با ارائه شیوههای اجرایی و عملی قابلیت اعمال دارد. بررسی درجه مفید بودن یا کارایی الگوهای متفاوت طراحی آموزشی و درسی، مقایسه تطبیق ساختار و سازمانبندی الگوها، روشهای طراحی و نیز شیوههای نقد و بررسی الگوها و ارائه هرگونه نظریه ابتکاری و نو از موضوعات ضروری و دارای اهمیت در این زمینه است.
آیا تا به حال احساس نکردهاید مانند خرگوش سفید در داستان آلیس در سرزمین عجایب هستید؟ ... همیشه در عجلهاید اما هرگز به آنچه که میخواهید نمیرسید. آیا شما هم ساعات طولانی کار میکنید ولی همیشه این حس را دارید که اهدافتان در حال گریز هستند؟
وقتی حمایت از کارکنان کاهش مییابد فشار کار هجوم میآورد و آنها مجبور میشوند سختتر، طولانیتر و سریعتر کار کنند. مدیریت زمان و رویه واگذاری بخشی از وظایف کاری به همکاران، دیگر یک موضوع تجملی نیست. این مهارتهای اساسی ابقاء شدهاند. افزایش معلومات و تجربیات و استفاده از روشهای مدیریت زمان باعث افزایش کارآیی و پیشرفت سریع و مستمر در محل کار میشود.
1-تعیین اهداف
قبل از این که بخواهید جزئیات مدیریت زمان را مشخص نمایید، میبایست به یک چشمانداز گسترده نگاه کنید. پایه و اساس کار داشتن یک شناخت صحیح از اهداف و اولویتهاست. سپس به جای آشفتگی و تغییر مسیرهایی که باعث میگردد از موضوع اصلی منحرف و در نتیجه ناامید شوید میتوانید فعالیتهای روزانه را برای پیشبرد اهداف تنظیم کنید. وقتی اهداف را مشخص میکنید ویژگیهای زیر را در نظر داشته باشید:
اهداف باید مشخص، قابل اندازه گیری، دستیابی و زمانبندی باشند.
اهدافی را مد نظر قرار دهید که شما را در حد اعلای انگیزهدهی قرار میدهد و امکان بروز قابلیتهایتان را فراهم میسازد.
ضروری است که از ابتدا با حس دستیابی به موفقیت شروع به فعالیت کنید و این امر تنها با تعیین اهداف در حیطه منابع، بودجه، چارچوب زمانی و محدودیتهای سازمانی امکان پذیر است.
اهداف بلند مدت (شش ماه تا یک سال)
اهداف میان مدت (یک تا شش ماه)
اهداف کوتاه مدت (روزانه، هفتگی، ماهانه)
سه هدف اصلی را در هر مقوله به ترتیب اهمیت بنویسید. برگه اهداف را در دسترس بگذارید و در آغاز و پایان هر روز کاری به آن مراجعه کنید. آیا وظایفی که به آنها معطوف شدهاید در راستای اهداف توضیح داده شده است؟ آیا کمک میکنند که به اولویتهایتان برسید و آنها را کامل کنید؟ همیشه کارهای اداری اضافی و غیرقابل پیش بینی که به طور خودکار سر میرسند وجود دارند. اما قسمت عمده روز کاری باید به فعالیتهایی که مربوط به اهداف است، اختصاص پیدا کند.
اگر میبینید بخش عمدهای از وقتتان صرف کارهایی میشود که در رسیدن به اولویتها کمک نمیکند یک ارزیابی مجدد و جدی ضروری است. به عقب برگردید و عواملی را که باعث اتلاف وقت میشود شناسایی کنید. راههایی را جستجو نمایید که این مزاحمتها را از بین میبرد و تلاش نمایید تا کارها را به صورت مناسب بین نیروهای کاری تقسیم کنید.
3- تحلیل عوامل اتلاف وقت
اغلب اوقات اتلاف کنندههای وقت، روز ما را به هم میریزند و مانع از این میشوند که ما روی اهدافمان تمرکز کنیم. در حالی که با ناامیدی احساس مینمایید در زمان گیر افتادهاید با یک یا چند تغییر ساده میتوانید عوامل اتلاف وقت را از بین ببرید. برای مدتی درنگ نموده و آنچه را که مهمترین استفاده از وقتتان به حساب میآید، بررسی کنید. سپس عامل ویژهای را که ممکن است در این استفاده ترجیحی از وقت دخالت کند، مشخص سازید.
مهمترین عوامل اتلاف وقت
جلسات غیر ضروری
میز یا محدوده کار نابسامان
تلفنهای غیرضروری
صرف وقت زیاد برای پاسخگویی به نامهها
دسته بندی اوراق بیش از یک بار در روز و صرف زمان طولانی برای سازماندهی آنها
مشکل داشتن با تکنولوژی(اختلال در کار کامپیوترها)
صرف وقت زیاد در ترسیم برنامههای کاری برای دیگران
اختصاص زمان طولانی به برنامه ریزی
اختصاص زمان طولانی به تحلیل اشتباهات
اختصاص زمان طولانی به پروژه مستندسازی
تلاش بیهوده برای جلب توجه دیگران به کارهای انجام شده
انجام کارهایی که میتوان به دیگران محول نمود.
انجام کار بدون بازده در اوج خستگی
تغییر برنامه زمان بندی سفرها
تغییر اولویتها به خاطر تغییر مدیریتها
لیست عوامل اتلاف وقت را بررسی و مواردی را که با آن مواجه هستید، علامت بزنید. سپس مهم ترین آنها را از 1تا 15شماره گذاری کنید. شماره1 نامناسب ترین وضعیت است.
شاید انرژی و حواس شما صرف جلسات غیرضروری و کارهای اداری بیپایان میشود. جلساتی را که باید در آن شرکت کنید، بررسی نمایید. بدون این فرض خودکار که حضورتان در جلسات مورد نیاز است، از مسئولان درباره نقشتان در جلسات سئوال کنید. خواهید دید که اغلب اوقات حضورتان ضروری نیست. هم چنین بپرسید آیا امکانش هست جلسات را بعدازظهرها برگزار کنند تا صبحها را برای کاری که فکر خلاق میخواهد، کنار بگذارید. به عنوان یک شرکت کننده فعال در جلسات دستور و اهداف جلسه را خواستار شوید.
ممکن است بخش عمدهای از وقت تان صرف خواندن و پاسخ دادن به نامه ها (به خصوص نامههای الکترونیکی) شود. از همکارانتان درخواست کنید که رونوشت همه نامهها را برایتان ارسال نکنند، مگر آن که اطلاعات آنها مستقیماً مربوط به شما باشد. هم چنین به آنها بگویید به نامهای پاسخ نمیدهید مگر این که واقعاً نیاز به پاسخ داشته باشد. پیشنهاد کنید فرستندههای نامهها بیشتر از جزئیات، روی محتوا و چارچوب زمانی برای پاسخگویی تمرکز نمایند و مهمتر از همه این که قاعدهای برای بررسی نامهها بگذارید. به عنوان مثال بیشتر از یک بار در روز سراغ نامهها نروید. البته در برخی مواقع این امر امکان پذیر نیست. اما این اصل را تعیین کنید تا مطمئن شوید که فرایند افکارتان دائماً با مانع مواجه نمیشود. گاهی اوقات سادهترین تغییرات یک اثر عمیق دارد.
3-2- کاهش وقفهها و نگهداری تمرکز با اجرای چند اصل ساده
تمام تماسهای تلفنی انجام شده را مرور کنید و برای پاسخگویی به آنها وقت مشخصی اختصاص دهید.
افراد را تشویق کنید که مسئله کاری خود را از طریق پست صوتی یا پست الکترونیکی با شما در میان بگذارند.
پیامهای کتبی و الکترونیکی را در یک محدوده زمانی مشخص بررسی کنید.
از افراد بخواهید که نامههای الکترونیکی غیر ضروری را برای شما نفرستند.
هر روز را با ملاقات کوتاه همکاران آغاز نمایید. سپس یک دوره کاری بدون وقفه داشته باشید و به افراد بگویید چه موقع در دسترس خواهید بود.
در مکالمهها با سماجت به مطالب اصلی بپردازید. به عنوان مثال با گفتن این عبارات «آنچه را که باید درباره آن بحث کنیم این نکته است» یا «یک مورد دیگر قبل از این که شما بروید» که نشان میدهد شما میخواهید گفتگو را تمام کنید.
افراد پرگو را با گفتن این عبارت متوقف کنید: «من چه کاری میتوانم برای شما انجام دهم؟»
یک شوخی کوچک را تجربه کنید: وقتی شخصی میگوید امکان دارد یک دقیقه وقتتان را بگیرم؟ بگویید حتماً و با خنده زمانسنج را برای اندازه گیری یک دقیقه تنظیم کنید.
از بهمن کاغذ فرار کنید.
3-3- برگهها و اسناد
بسیاری از اوقات اوراقی که دور و بر ماست مانع تمرکز بر روی اولویتها میشود. هیچ قاعده کلی برای این که چگونه اوراق را مدیریت کنیم، وجود ندارد. این موضوع بستگی به روش خود فرد دارد. بعضی از افراد اگر به وسیله مقدار زیادی از مواد خواندنی محاصره شوند احساس راحتی میکنند در حالی که افرادی هم هستند که تنها یک میز خلوت زمینه ساز افکار واضح آنها میشود. مهم است که از تمایل و سطح رضایت خود آگاه شوید و یک سیستم را برای سازماندهی اوراق توسعه دهید.
البته اگر وقت ارزشمندی را در جستجوی اسناد هدر میدهید و مجبورید بارها و بارها اوراق را تفحص کنید، اتخاذ یک روش جدید مورد نیاز است. این رویه را امتحان کنید: اگر تعیین محل سند بیش از چند ثانیه طول کشید، باید سیستم را تغییر دهید. به جای آن که اجازه دهید کارهای عقب افتاده اداری باعث ترافیک روی میزتان شود، هر قطعه کاغذ را ارزیابی کنید و مشخص نمایید که آیا باید آن را کنار بگذارید، از آن استفاده نمایید و یا فوراً آن را بایگانی کنید.
کمتوجهی به سیستم بایگانی مدارک میتواند شما را گرفتار سازد. اگرچه ممکن است شما برای بایگانی و دسترسی به مدارک به کارمندان اجرایی تکیه کنید، اما بهتر است یک سیستم مخصوص به خودتان داشته باشید. در این صورت اگر یکی از همکاران در دسترس نباشد، خود را در پیدا کردن سندی که به آن نیاز فوری دارید، ناکام نمیبینید. ضمناً همکارانتان را هم تشویق کنید که از یک رویه سیستماتیک برای تسهیل دسترسی و اجتناب از اتلاف وقت در جستجو برای بایگانی استفاده نمایند.
3-4- چند نکته برای بایگانی مدارک
اوراق را قبل از بایگانی کردن تاریخ بگذارید.
کاغذهای توده شده را بررسی نمایید، مواردی را که نیاز ندارید کنار بگذارید و مدارک اساسیتر را جایگزین آنها سازید.
پاکت نامههای باز نشده را که در رابطه با کار شما نیست دور بریزید مگر این که نشانی پستی آن مشخص باشد.
مدارک امور جاری را در قسمت جلوی قفسه پروندهها بگذارید.
پروندهها را درون هر مقوله به صورت الفبایی مرتب کنید.
چند سانتیمتر از فضای هر قفسه را خالی بگذارید. به قدری که به اوراق آسان تر دسترسی داشته باشید.
بر روی قفسهها برچسب بزنید.
پرونده کارهای در دست اقدام را نزدیک میزتان بگذارید.
هر گاه یک کاغذ از پروندهها بر میدارید روی آن یک علامت بگذارید تا بدانید که برگه بعداً باید بایگانی شود و یا از بین برود.
یک فهرست از پروندهها تهیه نمایید.
4- محیط کار مناسب
ممکن است ناگهان دریابید که تواناییهایتان در انجام وظایف کاهش یافته است و بعد از چند ساعتی که از زمان شروع کار میگذرد سردرد میگیرید. به محیط کار خود دقت نمایید. شاید وسایلی که با آن سر و کار دارید در وضعیت مناسبی نیست. به عنوان مثال نمایشگر رایانه هم سطح چشمتان نیست و...
برای ترویج خلاقیت و بهرهوری یک محیط راحت و سالم ضروری است. محل کارتان را بررسی کنید تا دریابید چگونه ممکن است سطح توان جسمی و ذهنی شما را در خود حل کند. وقتی که همزمان در حال کار با سند چاپی و رایانه هستید از یک نگهدارنده سند استفاده کنید. از خم کردن مچ دست به هنگام کار با رایانه و طبیعتاً ضایعات ناشی از آن خودداری نمایید. صفحه کلید را روی یک سطح که در زیر میز به صورت کشویی حرکت میکند قرار دهید. صندلی و پشتی آن باید راحت باشد و تحمل وزن و حرکات شما را داشته باشد. ترجیحاً از یک زیرپایی استفاده کنید. این مسائل بسیار ساده هستند، اما متعجب میشوید اگر ببینید و بشنوید چگونه افرادی که میتوانند پروژههای ذهنی شگفتانگیز اجرا کنند از اصول ابتدایی راحتی و آرامش غافلند.
5- کنترل زمان تلفن
قبل از تماس تلفنی این سؤالات را از خودتان بپرسید:
من به چه اطلاعاتی نیاز دارم؟
آیا این تماس سریعترین راه دسترسی به اطلاعات است؟
آیا یک نامه الکترونیکی موثرتر نیست؟
چگونه میتوانم این گفت وگو را کوتاه نگه دارم و به محور بحث اشاره کنم بدون این که صحبتها بدساخت و ابتدایی به نظر بیاید؟
برای این که یک تماس تلفنی مؤثر باشد یک فهرست اولویت بندی شده از مواردی که باید درباره آن بحث کنید تهیه نمایید. هر مطلبی را که فکر میکنید در طول مکالمه به آن مراجعه خواهید کرد در دسترس بگذارید. گفت وگو را با لحن ایجاز و اختصار شروع کنید. به عنوان مثال: «من نمیخواهم زیاد وقت شما را بگیرم» یا «من میدانم که هر دوی ما خیلی گرفتار هستیم».
وقتی که نمیدانید مستقیماً با شخص مورد نظر صحبت خواهید کرد یا نه، برای گذاشتن پیام برنامهریزی کنید. قبل از گذاشتن پیام یک نفس عمیق بکشید، سپس به صورت فشرده صحبت کنید. اگر شخصی که به او زنگ میزنید شما را نمیشناسد، ابتدا اسمتان را بگویید و اگر نام سادهای نیست آن را هجی کنید، البته به آهستگی، تا شخصی که به پیام گوش میدهد بتواند آن را بنویسد. نام محل کارتان را هم بگویید. سپس مهمترین مسئله را به طور سریع توضیح دهید. شماره تماس را دو بار ابتدا و انتهای مکالمه بگویید و اگر پاسخ نیازمند یک گفتگو است یادآوری نمایید که چه موقع در دسترس هستید.
6- واگذاری بخشی از مسئولیتها
بسیاری از افراد در صورت واگذاری کار به دیگران دچار آشفتگی میشوند. بدون محول نمودن بخشی از فعالیتها به دیگران هرگز نمیتوانید وقتتان را تحت فرمان داشته باشید. این رویه اجازه میدهد روز کاری را با تأکید بر اولویتها سپری نمایید. بدون اعتماد به دیگران در انجام کارها در جزئیات کم اهمیت غرق میشوید و قادر نخواهید بود انرژی و توانتان را به سمت اهداف هدایت کنید. چند مسئله اساسی وجود دارد که افراد را از اجرای این روش دور نگه میدارد. درباره موردی که مانع کار شماست فکر کنید:
مسئله اول: «هیچ کس وظایف را آن طوری که من انجام میدهم، انجام نمیدهد.» ممکن است این مسئله حقیقت داشته باشد که برخی از وظایف پیچیدهتر را شما انجام میدهید، اما احتمالاً این حقیقت ندارد که همه فعالیتهای شما در بالاترین حد پیچیدگی است. اگر غرورتان اجازه نمیدهد بپذیرید فرد دیگری میتواند امور محوله را بهتر انجام دهد، در نظر داشته باشید که ممکن است آن شخص وظایف را به قدر کافی رضایتبخش انجام دهد.
مسئله دوم: «هیچ کس مانند خود من این وظایف خاص را سریع انجام نمیدهد.» ممکن است این نکته هم حقیقت داشته باشد. اما اگر شخص دیگری میتواند وظایف را با توجه به فرجه زمانی تعیین شده به قدر کافی سریع انجام دهد و در روال جاری نگه دارد، پس میتوانید بخشی از مسئولیتها را به او بسپارید.
مسئله سوم: «اگر بنا باشد من مسئلهای را چند بار توضیح دهم، خودم آن را انجام میدهم حتی با سرعت بیشتر و بهتر». ممکن است اولین بار که میخواهید کاری را به شخص دیگری واگذار کنید، مجبور شوید آن را توضیح دهید. هم چنین امکان دارد مجبور شوید این کار را برای بار دوم، سوم و چهارم نیز تکرار نمایید. این رویه موقتی است و همکاران به تدریج کار را یاد میگیرند؛ تا حدی که نیاز به توضیح بیشتری نیست و شما هم در نهایت وقت خود را ذخیره میکنید.
با تقسیم بندی فعالیتها در سه سطح میتوانید یک روش کاری جدید در پیش بگیرید:
(1) وظایفی که مطمئن هستید فقط خودتان میتوانید آنها را انجام دهید.
(2) وظایفی که ممکن است شخص دیگری قادر به انجام آن در سطح قابل قبولی باشد، حتی اگر شما در انجام آن سریع تر و بهتر هستید.
(3) وظایفی که یقیناً فرد دیگر به خوبی شما قادر به انجام آن هست.
با محول نمودن وظایف سطح 3 شروع کنید. به تدریج میتوانید شخصی را برای انجام کارهای سطح 2 آموزش دهید. این کار باعث میشود وقت بیشتری داشته باشید و روی اولویتهایتان که وظایف سطح 1 است تمرکز کنید. واگذاری مسئولیتها را ضمن ارائه آموزشهای ویژه انجام دهید. سطح واگذاری وظایف بستگی به قابلیتها و تجربیات شخصی دارد که کار به او محول میشود. در کل صرف یک مقدار زمان بیشتر برای آموزش، وقت را برای تشریح مسائل و مرور بعدی آنها ذخیره خواهد کرد. مطمئن شوید شخصی که مسئولیتها را به او میسپارید در مورد مسائل ذیل اطلاع کافی دارد:
اهداف، اولویتها، فرصت زمانی، اهمیت کارها
نحوه اطلاع یابی از منابع و افرادی که میتوان در موقع نیاز به آنها مراجعه کرد.
به خاطر داشته باشید که انگیزه اصلی در واگذاری مسئولیتها به دست آوردن نتیجه مطلوب است. برای تقویت روحیه کاری، در محدودههای مشخص برای همکاران مسئولیتهای جدید تعریف کنید و به منظور نشان دادن اعتماد به تواناییهای ایشان، منابع و امکانات کافی برای انجام کار فراهم نمایید و یا توضیح دهید چگونه میتوانند به آن منابع دسترسی پیدا کنند. در مورد بازتابها و مسائل مربوط به کار سؤال کنید و صبور باشید. به کسی که مسئولیتی را واگذار نمودهاید زمان کافی بدهید تا سرعت بگیرد.
صرف وقت کم در آموزش زیانهای اساسی به همراه خواهد داشت. گاهی اوقات محول نمودن مسئولیت یک ذخیره کننده فوری وقت است و گاهی یک سرمایه گذاری درازمدت است. اما در نهایت صرف وقت بیشتر روی اولویتها و اهداف، همیشه یک سرمایه گذاری ارزشمند است و اصول هدایتی ذکرشده پشتیبان شیوههای مدیریت زمان است.
مدیرانی که مشق می نویسند و مساله حل می کنند .
شما هم حتماً این جمله مشهور را که به ضرب المثلی تبدیل شده است ، شنیده اید (( مشق ننوشته غلط ندارند )) .
متاسفانه صدها مدیر در طول سالیان خدمت خود ، به استناد همین جمله مشهور ، به ظاهر غلطی ندارند ، زیرا مشقی ننوشته اند که غلطی داشته باشند وسال هاست که آسوده خوابیده اند وکوچک ترین خدمتی به خدا و خلق خدا نکرده اند . مدیرانی که از ترس غلط نوشتن و احیاناً نمره کم گرفتن ، مسوولیت ریسک جسارتی را به عهده نمی گیرند و آرام می آیند و آرام می روند که گربه شاخشان نزند ، حالا بماند که آیا اصلاً گربه شاخی دارد یا ندارد !
این مشق های ننوشته مدیران محافظه کار ، برای ملتی که یک انقلاب بزرگ را با امید به آینده یی بهتر آغاز کرد و 8 سال دفاع مقدس و محاصره اقتصادی را به جان خرید ، نه تنها امتیازی محسوب نمی شود ، بلکه ننگی است که او را از هر حرکت تازه و پیشرفت و توسعه باز داشته است . متاسفانه این مشق های ننوشته را جمله شعاری دیگر تکمیل کرده است . ((وقتی حل کردن مساله را بلد نیستید ، صورت مساله را پاک کنید )) بدین ترتیب ، توسط مدیران سنتی ، ترسو و محافظه کار ، چه فرصت های گرانقیمتی که هدر نشده است و چه مساله هایی که به جای حل شدن ، به صورت کامل و در ظاهر پاک شده اند . به واژه ظاهر تاکید می کنم ، زیرا یادمان نرود که هرگز (( مساله )) یی را نمی توان به صورت ظاهری پاک کرد . وقتی (( مساله )) در جامعه یی به وجود آمد ، برای همیشه باقی می ماند . راه حل (( مساله )) حل کردن مساله است و گرنه مساله تا ابد در آن جامعه باقی می ماند ، ریشه می دواند ، چرکین می شود و بالاخره روزی ، در زمانی دیگر و این بار عمیق تر سر می زند ، می ترکد و عواقب وخیمی را به همراه می آورد . در جهان امروز و در دنیای ارتباطات اینترنتی ، پاک کردن صورت مساله و یا مشق ننوشتن از ترس خطا کردن ، راه حل های مناسبی نیست . جهان امروز ، جهان درک واقعیت ها ، استفاده بهینه از امکانات ، گفت و گو ، صحبت ، تساهل و تسامح است . دنیای دانش و استفاده از معلم است . معلمین در حوزه های سیاسی ، اقتصادی ، علمی ، فنی ، اجتماعی ، فرهنگی ، دینی ، هنری ، ورزشی ،ادبی و…. حضوری گسترده دارند . مشق های ننوشته شده را در لحظه تصحیح می کنند . تکنولوژی در جهان امروز ، امکان بازگشت به عقب ، انتخاب راهی تازه ، حرکت به سوی آینده یی بهتر را برای همه ، فراهم کرده است . در دهکده کوچک جهان امروز ، آشنا نبودن به زبان یکدیگر هم ، مانع و سدی برای کمک کردن به همدیگر نیست . در دنیای علم ، حل کردن مساله به صورت دسته جمعی و با مشاورت و یاری خواستن از دیگران امکان پذیر شده است تا از حرف های همدیگر در کوتاه ترین زمان آگاه شوند . از این فرصت تاریخی هر ملتی که داناتر و هوشیارتر باشد ، بهره بیشتری خواهد گرفت . باید مدیران جامعه را به ریسک پذیری و جسارت بیشتری دعوت کرد . از حرکت های جدید در جهت رشد و توسعه جامعه حمایت کنیم . امکان تصحیح مشقی را که می نویسیم برای نخبگان جامعه فراهم کنیم ، از اینکه دیگری غلط ما را بگیرد ، دل آزرده نشویم . دست مهربانی همه کارکنان ، همه مدیران میانی را با صمیمیت بفشاریم . ایران آینده متعلق به همه ما است ، رسیدن به قله های افتخار را با حرکت پرشتاب اما به دور از هیجان و با امکان ریسک و جسارت در عرصه هایی که نیاموخته ایم ، تجربه کنیم . استفاده از نیروهای جوان ، تحصیلکرده ، متخصص ، عاشق را با تجربه مدیران پرسابقه در هم آمیزیم و از این بیعت ، فرصت گرانقیمتی برای ملتی فراهم کنیم که همه ویژگی های رسیدن به اوج افتخار را در درون خود دارد . مردم ایران سزاوار زندگی بهتر هستند . منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس ، توسط مدیرانی شکل گرفته است که از نوشتن مشق نهراسیدند و صورت مساله را بخاطر مشکلاتی که در پی داشت پاک نکردند . دانش مدیران با تجربه و جسارت جوانان عاشق در هم پیچید و امروز شعله های آتش آن ، خلیج فارس را روشن کرده است و نوید از آینده یی بهتر می دهد .
با هم تکرار کنیم / نهراسیم / مشق بنویسیم
صورت مساله را پاک نکنیم / مساله ها را حل کنیم
داستان کوتاه
دلایل اهمیت و فواید و ضرورت شورای معلمان در مدارس
چگونه اضطراب و نگرانی خود را کنترل کنیم
تمرکز هنگام مطالعه
با لکنت زبان چه کنیم؟
[عناوین آرشیوشده]
بازدید دیروز: 32
کل بازدید :305503
این وبلاگ حاوی مقالات، تجربیات و نکاتی پیرامون مدیریت مدرسه و اجتماع می باشد. امیدوارم مورد استفاده سایرین قرار گیرد. هرگونه کپی برداری از مطالب این وبلاگ موجب امتنان است.
شورای عالی آپ [146]
پژوهشگاه وزارت آپ [163]
بانک اطلاعات آپ ایران [144]
سازمان آ پ استان یزد [720]
روابط عمومی آپ میبد [430]
وبلاگ آپ میبد [206]
[آرشیو(7)]