جستجو لابه‌لای کتاب‌های کتابخانه برای یافتن کتابی که در مورد راه‌های شیوع و شناسایی «ایدز» باشد، برای یک دختر 15 ساله جالب به نظر می‌رسید. شقایق یکی از سه دانش‌آموزی است که در کلاس خود برای اجرای طرح «مدرسه مروج سلامت» انتخاب شده است. او وظیفه دارد مطالب تازه و جدیدی را که برای دانش‌آموزان جذابیت داشته باشد، به صورت یک روزنامه دیواری تهیه تا از طریق آن بتواند همکلاسی‌های خود را از عواقب مواد مخدر و ایدز آگاه کند.
اجرای این طرح در ایران به صدور بیانیه «اوتاوا» برمی‌گردد که در پایان یک نشست بین‌المللی درباره ارتقای سلامت در سال 1986 میلادی شکل گرفت. این بیانیه بر تدارک محیط آموزشی و کاری امن برای دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه و تبدیل مدرسه به محلی برای ارتقای سلامت و اقدامات اجرایی مرتبط، تأکید داشت. بدین ترتیب مفاد این بیانیه مقدمه‌ای شد تا ابتکار جهانی سلامت مدارس در سال‌ 1995 میلادی با هدف گسترش مدارسی که به ترویج سلامت می‌پردازند، تأیید شود چرا که پیش از آن سال‌ها بود در مدارس دنیا چنین تجربه‌هایی عملی می‌شد.
این طرح در ایران توسط دکتر «سیامک عالیخانی» و مهندس «عباس خالصی» و به سفارش وزارت آموزش و پرورش به مرحله اجرا درآمد که آن‌ها نیز با گردآوری منابع و اطلاعات داخلی و خارجی، بررسی وضعیت موجود در مدارس و دانش‌آموزان، محتوای آموزشی کتاب‌های «مدرسه مروج سلامت» را طراحی کردند.
هر چند پیش از آن نیز طرح‌های مشابهی در مدارس کشور به اجرا درآمده بود. طرح‌هایی مانند مدرسه جامعه‌نگر که هدف آن والدین، دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه بود، گروه‌های بهداشت محیط، بهداشتیاران مدرسه، طرح کوتاه‌مدت آموزشی کودک به کودک با همکاری یونیسف و طرح توسعه ورزش و بهداشت که با طراحی مدرسه مروج سلامت بیشتر این طرح‌ها در دل طرح جدید جا داده شدند.
از آن‌جا که امکان آموزش چگونگی پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی به همه اعضای جامعه وجود ندارد، دانش‌آموزان که رابط بین والدین و محیط آموزشی هستند بهترین راه آموزش خانواده‌ها به شمار می‌روند؛ زیرا آن‌ها در یک گروه ساماندهی‌شده بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌های مضاعف، امکان آموزش را فراهم می‌کنند.
متأسفانه هنوز خانواده‌هایی وجود دارند که دانستن برخی از حقایق و آگاهی‌ها را برای فرزندان خود تابو می‌دانند. اما کنجکاوی نوجوانان و جوانان برای امتناع والدین از بازگویی حقایق معطل نمی‌ماند. نادرست‌ترین و خطرناک‌ترین راه دریافت این دانسته‌های بهداشتی از زندگی که برای بسیاری از خانواده‌ها قباحت و ترس از بازگویی دارد، گروه همسالان است. گروه همسالانی که از خانواده‌های مختلف با فرهنگ‌های گوناگون تشکیل شده‌اند، بیشترین تأثیر را روی یکدیگر دارند. کارشناسان معتقدند برای جلوگیری از شیوع اطلاعات غلط و ناکافی درباره چنین مسائلی، بهترین راه آموزش‌های رسمی و دسته‌بندی شده است. بدین ترتیب دانش‌آموزان می‌توانند با به دست آوردن اطلاعات درست و کافی از ابتلا به بیماری‌هایی همچون ایدز، هپاتیت یا سوء مصرف مواد مخدر در امان بمانند.
در طرح مروج سلامت، علاوه بر در اختیار قراردادن اطلاعات از طریق بروشور، سی‌دی و کتاب به دانش‌آموزان و مربیان، والدین نیز کتاب‌های جداگانه با سرفصل‌های مشابه دریافت می‌کنند.
سازمان بهداشت جهانی در بیانیه سال 1995 به موارد زیر اشاره کرد: سوء مصرف دخانیات، ایدز (HIV)، پیشگیری از بیماری‌های انگلی روده‌ای و پیشگیری از آثار مضر آفتاب که دکتر عالیخانی با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی، بومی، فرهنگی و مذهبی ایران طرح مروج سلامت را برنامه‌ریزی کرد که در آن پیشگیری از رفتارهای خشونت‌آمیز، رفتارهای پرخطر منجر به ایدز، سوء مصرف مواد مخدر و دخانیات، از اهداف اساسی طرح مروج سلامت بیان شده است. به طور مثال در کتاب ویژه دبیران و والدین، علاوه بر ارایه تاریخچه هر یک از این آسیب‌های اجتماعی، راه‌های شناسایی و پیشگیری از آن نیز ارایه شده و در کتاب ویژه دانش‌آموزان با زبانی ساده و روان مهارت‌های زندگی برای مقابله با خطرهای ممکن و پیش رو، آموزش داده می‌شود.
اما بیان این مطالب باید با ظرافت خاصی باشد تا برای دانش‌آموزانی که سن بلوغ خود را پشت سر می‌گذارند، جذاب باشد. پس ارایه آن‌ها به کتاب یا حتی تهیه روزنامه دیواری محدود نمی‌شود. دکتر عالیخانی در این باره می‌گوید: این طرح طبق سه اصل افزایش مهارت‌های زندگی، آموزش همسال به همسال و آموزش فعال عملی می‌شود او ادامه می‌دهد طبق مدل بوتوین افزایش مهارت‌های زندگی در نوجوانان و جوانان مانند مهارت‌های ارتباطی، احساس همدردی، تفکر انتقادی و خلاق و شناختن ارزش‌های خود و خانواده تأثیر زیادی در کاهش آسیب‌های اجتماعی در بزرگسالی دارد. این کارشناس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شیوه فعال را نیز بحث گروهی، اجرای سرود و نمایش و داستان‌نویسی عنوان می‌کند. «شقایق محمدی» نیز که در کلاس اول دبیرستان درس می‌خواند، در این باره توضیح می‌دهد: «از هر کلاس در مقطع دبیرستان، سه دانش‌آموز علاقه‌مند که در بین بچه‌ها محبوبیت داشته باشند، انتخاب می‌شوند. سپس یک کلاس جداگانه برای آن‌ها گذاشته می‌شود که در آن کلاس می‌توانند تجربیات شخصی خود در زمینه آن‌چه در کتاب‌ها توضیح داده شده مثل ایدز، رفتارهای جنسی یا مواد مخدر را بیان ‌کنند و مربی ضمن آموزش به آن‌ها، راهنمایی‌شان نیز می‌کند.»
او در ادامه می‌گوید: «بعد از طی این مراحل نوبت به ما می‌رسد. نمایندگان طرح مروج سلامت کلاس‌ها، در ساعاتی مشخص آن‌چه را یاد گرفته‌اند به همکلاسی‌های خود منتقل می‌کنند. این انتقال ممکن است به شکل یک نمایش یا در قالب رد و بدل کردن خاطرات باشد. مدت زمان اختصاص داده‌شده برای اجرای طرح مدرسه مروج سلامت، حداقل هفت ساعت از فرصت‌های مدرسه و 15 ساعت از اوقات غیر درسی است و اجرای طرح، بیشتر بر شیوه «ایفای نقش» متکی است.
«محسن فریدی» مدیر کل دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و مواجهه با بلایای طبیعی آموزش و پرورش، تأثیر این طرح را در افزایش اطلاعات عمومی نوجوانان و جوانان برای مقابله با خطرهای موجود در این سنین مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «تداوم و تقویت اجرای طرح مدرسه مروج سلامت، در دوره متوسطه باعث خواهد شد در درازمدت نوجوان و جوانی وجود نداشته باشد که از عواقب سوء مصرف مواد مخدر، رفتارهای خشونت‌آمیز و ایدز باخبر نباشد و بدین ترتیب گام بزرگی در حفظ سلامت جامعه گذاشته می‌شود.»
آغاز اجرای این طرح در سال تحصیلی 2-1381 بود. بدین ترتیب در این سال1200 مدرسه در سراسر کشور که در مجموع 53.585 دانش‌آموز را شامل می‌شد، تحت پوشش طرح مدرسه مروج سلامت قرار گرفت. این تعداد در سال تحصیلی 3-1382 به2500 مدرسه و 685.653 دانش‌آموز و در سال تحصیلی 5-1384 با توجه به کاهش بودجه 84 درصدی دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و مواجهه با بلایای طبیعی وزارت آموزش و پرورش، به 1225 مدرسه رسید.
فریدی درباره کاهش اعتبار این دفتر در سال تحصیلی جاری می‌گوید: «بودجه سال 1384 به 800 میلیون تومان کاهش یافته که با توجه به جمعیت 15 میلیونی دانش‌آموزان، سرانه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برای هر دانش‌آموز حدود 30 تا 50 تومان است.»
او یادآور می‌شود که این در حالی است که سرانه پیشگیری از اعتیاد دانش‌آموزان جهان 200 برابر ایران و چیزی حول‌وحوش 12 دلار است.
با توجه به این‌که سن پرخطر برای سوء مصرف مواد مخدر و رفتارهای نادرست جنسی بین 15 تا 25 سال است، توجه به آموزش صحیح در سطح مدارس و افزایش بودجه برای انجام چنین پروژه‌های بلندمدتی لازم به نظر می‌رسد.
اما طبق آن‌چه گفته شد، تنها برخی از مدارس کشور برای اجرای این طرح انتخاب شدند. انتخاب این مدارس بر اساس اعلام داوطلبی مدیریت مدرسه، قرار گرفتن در مناطق پرخطر، وجود حداقل یک داوطلب برای اجرای طرح در مدرسه، وجود انجمن اولیا و مربیان فعال و وجود شورای مدرسه است.
«رضا.س» مدیر یکی از دبیرستان‌های پسرانه جنوب استان تهران است. او می‌گوید: «مناطق جنوبی تهران بنا به دلایلی همچون وجود مهاجران کشورهای دیگر و همچنین در دسترس بودن مواد مخدر، یکی از مناطق حاد و پرخطر محسوب می‌شود. به این ترتیب که بسیاری از دانش‌آموزان در خانواده خود حداقل یک فرد معتاد دارند.»
او ادامه می‌دهد که اجرای این طرح حداقل به دانش‌آموزان مدرسه ما خیلی کمک کرده است. آن‌ها پسرهایی در سن بلوغی هستند که هر آن ممکن است بنا به اجبار یا حتی کنجکاوی به مواد مخدر روی آورند و حتی گرفتار ایدز از طریق تزریق و استفاده از سرنگ مشترک شوند. اما طرح مروج سلامت به آن‌ها اطلاعاتی داده است که تاکنون حتی دبیران ما نیز آن آگاهی‌ها را به آن‌ها نداده‌اند.
این مدیر مدرسه همچنین یادآور می‌شود که کلاس‌های توجیحی نیز در این زمینه با کمک انجمن اولیا - مربیان برای والدین دانش‌آموزان گذاشته می‌شود. البته هیچ وقت انتظار ما صددرصدی نبوده ولی آنچه نتیجه داده، رضایت والدین از اجرای این طرح بوده است.
به هر حال طرح «مدرسه مروج سلامت» یک طرح فوریتی نیست که در کوتاه‌مدت اثرات خود را پدیدار کند. این یک طرح ملی و درازمدت است که باعث فرهنگ‌سازی و ارتقای آگاهی‌های جامعه درباره آسیب‌های اجتماعی موجود می‌شود.

مناجات
داستان کوتاه
دلایل اهمیت و فواید و ضرورت شورای معلمان در مدارس
چگونه اضطراب و نگرانی خود را کنترل کنیم
تمرکز هنگام مطالعه
با لکنت زبان چه کنیم؟
[عناوین آرشیوشده]

بازدید امروز: 19

---

بازدید دیروز: 51

---

کل بازدید :303477

وزارت آموزش و پرورش [455]
شورای عالی آپ [146]
پژوهشگاه وزارت آپ [163]
بانک اطلاعات آپ ایران [144]
سازمان آ پ استان یزد [720]
روابط عمومی آپ میبد [430]
وبلاگ آپ میبد [206]
[آرشیو(7)]

مدیریت مدرسه[68] . مدیریت زمان[13] . مدیریت اجتماعی[7] . مدیریت دانش[6] . فناوری اطلاعات IT[2] .

مدیریت مدرسه
مدیریت اجتماعی
مدیریت دانش
مدیریت خلاقیت
هوش هیجانی
فناوری اطلاعاتIT
تجربه

وبلاگ تخصصی فیزیک
سقاخانه
رزمیبد

 

2006-ParsiBlog™.com ©